Is there tyranny in Myanmar?

ကမၻာ့ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာက်င့္သံုးေနၾကတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစံနစ္မ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္မႈၾကရာမွာ ျပသနာတက္ၾကတဲ့အရာတစ္ခုက အုပ္ခ်ဳပ္မႈစံနစ္တစ္ခုကို တိတိက်က်နဲ႕ အဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ ၿပီးေတာ့ ေခၚဆိုလို႕ မရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ယခုေခာတ္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ားဟာ ကမၻာေပၚမွာ တည္ရွိေနတဲ့ အဆိုးရြားဆံုးလို႕ ေခၚလို႕ရတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စံနစ္မ်ား၊ အဲဒီ့စံနစ္နဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကို အရွိကို အရွိအတိုင္း ေခၚဆိုသတ္မွတ္ၾကဘို႕ ေနာက္တြန္႕ေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Tyranny လို႕ေခၚတဲ့ ဆိုးညစ္လြန္းလွတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစံနစ္နဲ႕၊ အဲဒီ့စံနစ္ကို က်င့္သံုးအုပ္ခ်ဳပ္ၾကတဲ့ အာဏာရွင္ေတြကို ပံုစံေဖာ္ျပၾကတဲ့ ေနရာမွာ ယခုမ်က္ေမွာက္ေခတ္ ႏိုင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္မ်ားရဲ႕ ခ်ယ္မႈန္းေဖာ္ျပမႈဟာ ေရွးေခတ္ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ားျဖစ္တဲ့ အရစၥတိုတယ္ ၊ ေလ(လ္)လား (Lilla) အစရွိသူတို႕ရဲ႕ ခ်ယ္မႈန္းေဖာ္ျပမႈနဲ႕ ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည္႕လိုက္ရင္ ဘယ္လိုမွ မယွဥ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာကို လက္ခံၾကရမွာပါ။
အရက္စက္ဆံုး ၊ အၾကမ္းၾကဳတ္ဆံုး စံနစ္မ်ားနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံ ေတြကို သင့္တင့္မွ်တတဲ့၊ အလယ္အလတ္ က်က် အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံ မ်ားအျဖစ္ေျပာင္းလဲလာေစေရး ဆိုတဲ့ ေပၚလစီဟာ အေနာက္လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ားအတြင္းက ႏိုင္ငံျခားေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူ မ်ားရဲ႕ တူညီစြာ စြဲကိုင္ထားတဲ့ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အရစၥတိုတယ္ေရးသားခဲ့တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္တစ္ခုရဲ႕ တည္ျငိမ္မႈနဲ႕ တရားေရး စံနစ္မ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေရး အဆိုအမိန္႕ေတြဟာ ယခုလက္ရွိအခ်ိန္အထိ အသံုး၀င္ေနဆဲျဖစ္ၿပီးေတာ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ အာဏာရွင္ စံနစ္မ်ား အား အေျပာင္းအလဲျပဳလုပ္ရာမွာ အသံုး၀င္မႈရွိတယ္လို႕ ဆိုၾကပါတယ္။ အရစၥတုိတယ္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္စံနစ္မ်ားအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ေလ့လာ လိုက္ၾကရေအာင္လားခင္ဗ်ား။

၁ - Hereditary tyranny လို႕ေခၚတဲ့ အာဏာရွင္တစ္ဆက္ကေန ေနာက္တစ္ဆက္ ဆင္းသက္လာတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ
- ဘုရင္တစ္ပါးကဲ့သို႕ အာဏာထပ္တူရွိသည္။
- အာဏာရွင္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခံ လူတန္းစားမ်ားက လက္သင့္ခံမႈရွိသည္
- အရွင္သခင့္ အလိုသေဘာအတိုင္းပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။
- အုပ္ခ်ဳပ္သူမွာ အမ်ားအားျဖင့္ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာအျပည္႕အ၀ရွိသည္႕ ပေဒသရာဇ္ ဧကရာဇ္မ်ား
- အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ဥပေဒအေပၚတြင္သာအေျခခံသည္
- ကၽြန္ပိုင္ရွင္စံနစ္ကဲ့သို႕ ပံုစံမ်ိဳးႏွင့္ ခပ္ဆင္ဆင္ျဖစ္သည္။
- တည္ျငိမ္မႈရွိသည္

၂ - Elective Tyranny ဟုေခၚသည္႕ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ျခင္း ခံထားရသည္႕ အာဏာရွင္
- ဘုရင္တစ္ပါးကဲ့သို႕ အာဏာထပ္တူရွိသည္။
- အာဏာရွင္၏အုပ္ခ်ဳပ္မႈကိုအုပ္ခ်ဳပ္ခံ လူတန္းစားမ်ားက လက္သင့္ခံမႈရွိသည္
- အရွင္သခင့္ အလိုသေဘာအတိုင္းပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။
- အုပ္ခ်ဳပ္သူမွာ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ခံထားရသည္႕ အာဏာရွင္ျဖစ္သည္။ (တစ္သက္လံုး ရာထူးယူထားျခင္း)
- အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ဥပေဒအေပၚတြင္သာအေျခခံသည္
- ေရွးေခတ္ဂရိႏိုင္ငံမ်ားတြင္ Elective Tyranny စံနစ္တည္ရွိခဲ့သည္။

၃ - Common brutish tyranny (အမ်ားဆံုးေတြ႕ရေလ့ရွိသည္႕ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည္႕ အာဏာရွင္စံနစ္)
- သက္ဦးဆံပိုင္ အၾကြင္းမဲ့ အာဏာရွင္ ဘုရင္စံနစ္ႏွင့္ တူသည္
- အုပ္ခ်ဳပ္ခံလူတန္းစားမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈမရရွိပါ။
- အရွင္သခင့္ အလိုသေဘာအတိုင္းပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။
- ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ထားျခင္း၊ အေမြလက္ခံရယူထားသည္႕ အာဏာမ်ိဳးမရွိ
- အခ်ဳပ္အျခာအာဏာသည္ ဥပေဒႏွင့္အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ထားျခင္းမဟုတ္
- အလံုးစံုနီးပါး ရက္စက္စြာပင္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈျပဳထားသည္။

အထက္ပါ အာဏာရွင္ စံနစ္ သံုးမ်ိဳးသံုးစားထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ common brutish tyranny ထဲမွာ ပါ၀င္ေနတယ္ဆိုတာ သိသာထင္ရွားစြာျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အရစၥတိုတယ္ရဲ႕ အဆိုအမိန္႕မ်ားနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကို ခ်ိန္ထိုးၾကည္႕လိုက္ၾကရေအာင္လားခင္ဗ်ာ။

အျခားသူမ်ားထက္ သာလြန္ထူးခၽြန္ေသာသူမ်ားကို ဖယ္ရွားၿပီး အေတြးအေခၚျမင့္မားသူမ်ားအား သုတ္သင္ပါ။ လူစုလူေ၀းႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ အသင္းအဖြဲ႕မ်ား ႏွင့္ ပညာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ၊ သို႕မဟုတ္ ထိုကဲ့သို႕ သေဘာတရားေရးရာရွိေသာ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္းအား လံုး၀ခြင့္မျပဳရန္၊ အေတြးအေခၚျမင့္မားမႈႏွင့္ လူတစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးယံုၾကည္မႈေပၚေပါက္လာေနေစႏိုင္ သည္႕ အရာအားလံုးအား တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ေစာင့္ၾကည္႕ရန္။ အားလပ္ခ်ိန္အတြင္းျပဳလုပ္သည္႕ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားအား ခြင့္မျပဳရန္၊ သို႕မဟုတ္ အားလပ္ခ်ိန္ႏွင့္ဆက္စပ္ေနသည္႕ ေတြ႕ဆံုမႈမ်ား ပိတ္ပင္ရန္၊ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ယဥ္ေက်းစြာဆက္ဆံျခင္း မျပဳႏိုင္ရန္၊ အသိဥာဏ္တံုးႏိုင္သမွ်တံုးေစရန္ ေဆာင္ရြက္ပါ။ အသိဥာဏ္ပညာသည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦးယံုၾကည္မႈကို ေပၚေပါက္လာေစႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ အသိဥာဏ္တိုးပြားလာေစႏိုင္သည္႕ အရာဟူသမွ်အား ပိတ္ပင္ပါ။
အရစၥတိုတယ္ (ႏိုင္ငံေရး စာစဥ္ ၅၊ 1313a40-1313b6)
ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို လက္စတံုးပစ္တာေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆန္႕က်င္ဘက္ေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ပစ္တာေတြဟာ တပ္ - မေတာ္ ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစံနစ္ေအာက္က ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္မ်ားသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြကို အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ ဖမ္းဆီးတာ၊ သတ္ပစ္တာနဲ႕ ေန႕ျမင္ညေပ်ာက္ျဖစ္သြားရ တာေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္မွာ မေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ကို အမ်ားႀကီးပါပဲ။ လူငါးဦးထက္ ပိုမစုရဘူးဆိုတဲ့ အမိန္႕ နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ပါတီ၀င္ေတြကို ေႏွာက္ယွက္မႈျပဳတာေတြဟာ အရစၥတိုတယ္ေတာင္ ထိုင္ငိုသြားရေအာင္ကို ျမန္မာအဆိုးရက ေျပာင္ေျပာင္ေျမာက္ေျမာက္ႀကီး ျပဳလုပ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
အေတြးအေခၚျမင့္မားမႈနဲ႕ တစ္ဦးကိုတစ္ဦးယံုၾကည္မႈဆိုတာေရာ ျမန္မာေတြရဲ႕ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ရွိပါသလားခင္ဗ်ား။
ျမန္မာျပည္ရဲ႕ Social Capital လို႕ေခၚတဲ့ လူတန္းစားတစ္ခုနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ အရင္းအျမစ္ အပိုင္းမွာ ႀကီးမားျပင္းထန္တဲ့ ျပသနာႀကီးတစ္ခုကေတာ့ လူတစ္ဦးကိုတစ္ဦး ယံုၾကည္ႏိုင္မႈမရွိျခင္းဟာ ၾကီးမားက်ယ္ျပန္႕လြန္းေနတာပဲျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီလိုတစ္ဦးကို တစ္ဦးယံုၾကည္ႏိုင္မႈမရွိႏိုင္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ျမန္မာျပည္က ကေလးငယ္မ်ားကို သင္ၾကားေပးေနတဲ့ ပညာေရးစံနစ္က ကေလးငယ္ေတြကို သူတို႕ မိသားစု၀င္ေတြကိုပဲ ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ သစၥာရွိဘို႕နဲ႕ လူစိမ္းမွန္သမွ်ကို သံသယအျမင္နဲ႕ ျမင္ေစဘို႕အတြက္ ပဲ အေျခခံထားၿပီးအေလးေပးေဆာင္ရြက္ထားျခင္းေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။
အဲဒီ့အတြက္ေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ရလာတဲ့အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ ျမန္မာေတြဟာ objective လို႕ေခၚတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုကို ခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္တဲ့ အလုပ္မ်ိဳးေတြ ၊ လူေတြရဲ႕ ဆက္ဆံေရးစံနစ္ေတြ အတြက္ စည္းကမ္းတစ္က်ခ်မွတ္ထားတဲ့ စံနစ္ပံုစံေတြနဲ႕ ႀကံဳေတြလာရတဲ့အခါမွာ သဟဇာတမျဖစ္ၾက ေတာ့ဘူုးလို႕ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ့ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းၾကားမွာ ရွင္သန္ေနတဲ့ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ယံုၾကည္ႏိုင္မႈကင္းမဲ့ျခင္းေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာေတြဟာ အသင္းအဖြဲ႕ေတြ၊ အေပၚမွာ တစ္ကယ္တမ္း သစၥာရွိစြာ ေပးအပ္စတမ္း၊ ေဆာင္ရြက္ၾကစတမ္းဆိုတဲ့အခါမွာ ဘယ္လိုမွ အဆင္ေျပေျပ လုပ္ကိုင္ႏိုင္တာ မရွိသေလာက္ရွားပါးလာရျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြဟာ လူမ်ိဳးစုေသးေသးကေလးအေပၚ၊ ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္အဖြဲ႕ေလာက္သာ သစၥာရွိႏိုင္ၿပီးေတာ့ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအသင္းအဖြဲ႕လိုမ်ိဳးမွာ ညီညီညြတ္ညြတ္၊ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဘို႕ဆိုတာ ရွားလွပါတယ္ခင္ဗ်ား။ ဒီအခ်က္ေတြအားလံုးရဲ႕ ပင္မေရေသာက္ျမစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစံနစ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဆိုတာ မွားႏိုင္မယ္မထင္ပါဘူးခင္ဗ်ား - - -